Ter informatie worden hier originele schema's van twee eindversterkers getoond. Voor zover ik mij kan herinneren was, afgezien van het printontwerp, het PC-520 model vrijwel hetzelfde als een PC-500D. In tegenstelling tot het PC-500A type, heeft een PC-500D door Q507 een extra beveiliging tegen een slechte SWR.

De fabrikant ontdekte dat ook en in latere versies werd de vaste condensator C505 (270 pF) vervangen door een trimmer. Later vond ik op internet een servicebericht over condensator C505. De fabrikant schreef dat het uitgangsvermogen 25% kan afwijken door spreiding in de eigenschappen van de eindtransistors. Sommige sets leveren 80 W terwijl anderen er 100 W uit gooien en het zendvermogen is kennelijk ook afhankelijk van C505. Door de onderlinge spreiding van onderdelen kon het eindtrapje wel eens oscilleren door teveel versterking op de lagere banden. Door C505 te veranderen was dat te verhelpen. Wordt R509 teveel ontkoppeld, dan kan de versterker oscilleren als er een antenne in plaats van een dummy load wordt aangesloten.

Mijn ervaring is dat het oscilleren ook al eens voorkomt met de bereikschakelaar op TRANS. DE S-meter wijst dan een hogere SWR aan. Vaak gebeurt dat instabiele gedrag ongemerkt en dat zal wel de reden geweest zijn dat bij veel van deze versterkers Q504 en Q505 de geest gaven. Het uitgangsvermogen op de andere banden neemt ook toe met een grotere waarde van C505. Als u meer vermogen op genoemde banden wenst, doe dat dan niet zonder een extra tegenkoppeling. Dat kan door het aanbrengen van één winding op T502 met naar elke collector (Q504, Q505) een 100 Ω weerstand. De stabiliteit van de versterker wordt beter en het uitgangsvermogen op 80 m wordt beperkt. De verkregen output van deze PC-500D hoeft niet representatief te zijn. Het in bovenstaande tabel bereikte resultaat werd behaald met C505 = 270 pF + 270 pF , maar uw versterker geeft mogelijk een nog beter resultaat op het bereik boven de 80 m band.

Als het koelblok met een ventilator gekoeld wordt, kunnen de originele Q504 en Q505 heel wat hebben. Tijdens mijn testen kon het langdurig geven van een draaggolf niet voorkomen worden, maar de ventilator heeft de transistors gespaard! Is het aan te bevelen om in een warme omgeving zoals een auto in de zon de versterker met een ventilator te koelen.

Uw versterker is beter beveiligd als u per band de ALC zodanig instelt, dat draaiend aan de ALC potmeter, het maximale vermogen per band net iets terugloopt.

Twee 2SC2879 zitten in de eindtrap van een Kenwood TS50S HF transceiver en het type komt veel voor in HF lineairs en andere transceivers. Eeen TS-50 heb ik al 16 jaar en het apparaat wordt veelvuldig gebruikt voor proeven met antennes, antennetuners, dummy loads en HF lineaire versterkers. Ondanks al mijn verkeerde handelingen en montagefouten tijdens het testen hebben deze transistors alles nog steeds overleefd. Dat gaf mij de overtuiging dat zij mogelijk goede vervangers zijn van beide eindtransistors (Q504, Q505). Bovendien zijn 2SC2879's goedkoper dan oudere typen transistors die op internet als modificatie voor een Atlas worden aanbevolen. Eigenschappen: collector dissipatie 175 W/25°, levert 100 W op 10 m met 12.5 V voedingsspanning bij een minimum versterking van 13 dB!

Pas in juli 2006 ontdekte ik al surfend dat een Motorola MRF453 (niet een MRF453A) een vervanger kan zijn van de CTC 2545, CTC A50-12 of CTC S70-12 die in eindtrapjes van een Atlas voorkomen.

Als u weinig ervaring heeft met transistor eindversterkers dan raad ik u, gezien mijn ervaring opgedaan met 2 × 2SC2879, eigenlijk af om deze transistors in een Atlas versterker te plaatsen. Zonder de door mij aangebrachte tegenkoppelingen was het eindtrapje moeilijk stil te krijgen. Het lijkt het mij vooralsnog verstandiger om een van de originele types te verwerven of een ouder type transistor (misschien MRF453?) te monteren.

Goede vervangers zijn mogelijk: ASI type HF75-12, een Class AB & C HF Power Amplifier gespecificeerd als vervanger voor MRF454 & SD1405. Dissipatie 270 W/25°, bestand tegen een SWR = 20, levert 75 W op 10 m met 12.5 V voedingsspanning. Hetzelfde merk levert ook HF50-12F en HF100-12 maar zij zijn als klasse C getypeerd. Andere duurdere types die eventueel in aanmerking komen zijn: NTE317 en 2SC2290. Klasse C transistors kunnen vaak goed lineair werken als er voldoende ruststroom ingesteld wordt. Een SD1446 van SGS-Thomson komt veel voor in versterkers voor de CB band.

Omdat de vermelde transistors een stootje kunnen verdragen zijn zij in de tabel opgenomen, maar dat wil niet zeggen dat andere typen ongeschikt zouden zijn voor een Atlas set.

Bij wijze van experiment werden in eerste instantie de eindtransistors van een Atlas-215x vervangen om de versterker wat robuuster te maken. Gelukkig konden 2SC2879's zonder aanpassingen in plaats van de originele CTC CD2545 gemonteerd worden en was er nog maar net ruimte over voor de grotere uitgangstrafo T503. Van de laatste werd van de boven en onderkant een paar millimeter afgeslepen omdat er te weinig ruimte was tussen print en kast. Na montage in de Atlas-215x werd een voorlopige outputmeting gedaan. Later werden ook in een Atlas-210 2SC2879's geplaatst. Links een Atlas-210 met 2 × 2SC2879 en de originele breedband trafo's en rechts een Atlas-215x met 2 × 2SC2879 en groter formaat uitgangstransformator. Beide uitgangstrafo's werden voorzien van 4 secundaire windingen.

Toen PC200A en PC300B afgeregeld waren, werd het uitgangsvermogen vastgesteld. In de tabel is te zien dat met een 1.5 V lagere voedingspanning de output met ongeveer 50% afneemt! Als u met een losse accu werkt zit u al gauw aan de opgegeven belaste voedingsspanning van 12 V. Het maximale stroomverbruik is dan 10 A en dan kunt u behoorlijk lang van zo'n voeding gebruik maken. Opgemerkt dient te worden dat de zender input tuning circuits (PC900A) nog niet waren afgeregeld. In dit setje werd dat nog uitgerust met vier afstembare bandfilters voor 15, 20, 40 en 80 m op de print. Die kringen kunnen alleen verstemd worden als de naastgelegen steekkaart PC100 met een haakse (speciale) plug uitgerust wordt. Naast PC900 zit op het chassis een toegankelijk bandfilter voor de 10 m band dat wel afgeregeld werd.

De CD2545 eindtransistors zijn goed bestand gebleken tegen een foutieve aanpassing of het ontbreken van een belasting. Waar zij niet goed tegen kunnen is een te groot stuurvermogen.

Door allerlei (langdurige) experimenten met het eindtrapje werd toch een CD2545 beschadigd want het uitgangsvermogen werd ongeveer 20% minder. Één van beide transistors werd duidelijk warmer en dat bleek ook de schuldige te zijn. Het oorspronkelijke plan om de "oude" transistors te vervangen door 2SC2879 werd uitgevoerd en het uitgangsvermogen is in de voorgaande tabel te zien. Hier werd een eerdere tegenkoppeling toegepast en dat systeem geniet mijn voorkeur.

 Een extra draad («fig) door alle ringkernen (T502) is één winding en vormt met beide 47 Ω/2–3 W weerstanden een tegenkoppeling van collector naar basis. Deze grijze draad ziet u op de foto uiterst rechts boven de windingen met blauw draad. Van belang is dat de twee weerstanden van 4.7 Ω die beide deel uitmaken van het ruststroomcircuit, parallel gemonteerd zijn of worden aan de basissen van de transistors. Op diverse PC500/520 printen zijn zij niet altijd door de fabrikant op dezelfde plek gemonteerd.

Verder werden in plaats van twee secundaire windingen op T501 voor een betere aanpassing drie windingen aangebracht en voor de zekerheid tijdens het experimenteren de eerste voorversterker Q501 vervangen door een 2N3866.

Het is een kleine moeite om 200 W output te halen op 40 en 80 m door bij voorbeeld de ontkoppeling van de emittor (R509) van Q501 (fig») te vergroten. In mijn Atlas-210 zat alleen een 1000 pF condensator zonder trimmer. Deze ontkoppelcondensator werd zelfs verkleind tot 560 pF om een gelijke output te verkrijgen van ongeveer 100 W op 80, 40, 20 en 15 m.

Het resultaat in de tabel werd verkregen nadat alle zender inputfilters op PC900A werden afgeregeld met behulp van een spectrumanalysator. Met zo'n meetinstrument heeft men voor het afregelen niet beslist een haakse connector nodig voor de ernaast gelegen PC100/120. In tegenstelling tot modernere uitvoeringen van PC900, heeft PC900A per band twee trimmers om de bandfilters correct in te stellen.