HLA 300, EEN HF VERSTERKER NADER BEKEKEN

Click on flag for English  16-oct-2016

RM Italy HLA 300 lineaire HF versterker. Schema HLA -300 versie 1.20 , versie 2.00

INLEIDING

Alle technische details van deze versterker zijn voldoende op internet te achterhalen. Hier worden wat praktische ervaringen weergegeven die mogelijk van pas komen als u erover denkt om dit apparaat aan te schaffen. Let op, er bestaan twee uitvoeringen van deze versterker met het typenummer HLA 300 op de frontplaat: met ventilatoren en zonder ventilatoren. Als er sprake is van een HLA300V zal het kennelijk gaan over de uitvoering met ventilatoren. Mijn evaring is dat de koeling noodzakelijk is en ook goed werkt, zodat u er verstandig aan doet om dat type te kiezen. In de wachtstand werken de ventilatoren bijna geluidloos met een laag toerental. Bij het zenden worden zij op volle sterkte geschakeld.

Het apparaat is netjes gebouwd, heeft behoorlijke ingebouwde beveiligingen met waarschuwing door een zoemer. Belangrijk is dat de versterker een kortstondige (een paar seconden) aansturing met meer vermogen kan overleven.

Daniël, PH4U, testte op mijn verzoek zijn HLA 300 transistor versterker, een all-mode all-band type voor 12-14 V bij 40 A. Zijn bevindingen in de praktijk leken mij ook voor anderen van belang. 

Het zendvermogen is volgens de opgave van de fabrikant (RM Italy www.rmitaly.com): CW 300 Watt output bij 1 - 15 Watt input, SSB 550 Watt output bij 2 - 20 Watt input.

Bij veel van dergelijke producten ontbreekt aan de uitgang een laag doorlaat filter (LPF) per band, maar in deze versterker is dat wel (fig») aanwezig in de vorm van 6 filters voor negen HF banden.

TEST CONDITIES

4 × SD1446.

Amplifier: HLA 300 V (4 × SD1446, 3-voudige geforceerde koeling) opgenomen vermogen ongeveer 550 Watt. 

De componentzijde.

Merk op dat er ongeveer 50 W meer uit komt als de spanning met 1 volt verhoogd wordt en dat op de lagere banden met 13.8 V en 5 W er nog een behoorlijk vermogen uit komt.

Ook K6AER testte deze versterker op onder andere het zendvermogen en ter vergelijking werden zijn metingen ook in een tabel verwerkt. Merk op dat zijn voedingsspanning hoger is. Zowel een hogere spanning als de dikte van de voedingskabel kunnen qua output een behoorlijk verschil maken. Inmiddels was PH4HU zo welwillend om zijn versterker te brengen en aan mij uit te lenen om naar eigen goeddunken ermee "aan de gang te gaan". Er was iets loos met zijn SPS 9600 voeding zodat hier in eerste instantie alleen een standby 12 V/70 Ah autoaccu ter beschikking stond. Bij een volle accu en belast met de PA, was de klemspanning precies 12 V. Als experiment werd de versterker met 10 W aangestuurd. Eerst met zijn interne verzwakker aan en vervolgens met het systeem uitgeschakeld. Daarna werd de voedingsspanning verhoogd naar 13 V onder belasting. Gemiddeld nam daardoor het zendvermogen toe met 50 W. Later werd een SPS 9600 voeding ingesteld op 13.8 V en met 5 W en 10 W aangestuurd. Alle resultaten werden in een derde tabel verwerkt.

Bedenk: Een spanningsval 1 Volt kan gemakkelijk ontstaan bij grote stromen (hier 45 - 55 Ampère) over een lange of te dunne voedingskabel.

MODIFICATIE VOOR EEN 5W ZENDER?

Vrijwel direct nadat de Nederlandse versie van dit artikel verscheen, werd uit het buitenland gevraagd of het met een modificatie mogelijk was om met 5 W uit een FT-817 de versterker volledig uit te sturen. Omdat ik zelf (nog) niet de beschikking had over een HLA300, kon dat hier niet goed uitgevlooid worden. Na bestudering van het meest recente schema, zou het doel bereikt kunnen worden door de ingebouwde verzwakker (fig») te veranderen.

Voor een beter overzicht zijn de twee standen van het relais RL1 apart getekend inclusief de omgerekende weerstanden. Voor aansturing met 5 W kan men alle originele weerstanden vervangen, maar het parallel plaatsen van extra weerstanden maakt het eenvoudiger om te experimenteren en alles weer in de oorspronkelijke staat te brengen. De condensator van 100 pF kwam niet op het schema voor, maar was wel in het toestel gemonteerd. Bij het testen bleek dat in dit HLA300 exemplaar de condensator (zie schema») beter weggelaten kon worden.

Omdat de versterker in bruikleen gegeven werd, kon er verder mee geëxperimenteerd worden. De verzwakker werd diverse keren veranderd om een lager stuurvermogen (5 W) mogelijk te maken. Echter de bijbehorende SWR aan de ingang was ongunstig of slecht. Als dat weer rechtgetrokken werd met het wijzigen van weerstanden, zakte het zendvermogen dat vaak lager was dan met de originele verzwakker. Het bleek dat met 5 W aansturing het zendvermogen van de ongewijzigde versterker toch het grootste was!

Conclusie: 5 W is te weinig om de versterker volledig uit te sturen. De enige oplossing is een extra versterkertrap om het vermogen van een FT-817 te vergroten naar maximaal 20 W.

OUTPUT TRAFO's

De versterker heeft twee balans versterkers die met splitters gekoppeld zijn om een behoorlijk vermogen te verkrijgen. In hoeverre dat schadelijk is voor het kernmateriaal weet ik niet, maar na een paar minuten zenden met een draaggolf of FM worden de ferrietbuisjes van beide uitgangstrafo's warm tot heet en je kan je vingers eraan branden.

Opvallend is dat bij beide trafo's het rechtste buisje het warmst wordt. Aan die kant worden van de 5 secundaire windingen één uiteinde geaard. De uitgang per trap is dan eigenlijk niet symmetrisch en dat zou het verschil kunnen verklaren. Overigens als het mijn eigenbouw was, zou ik een groter formaat buisjes geplaatst hebben.

Door PA1HR aangebrachte BN43-7051 (mix 43) trafo's in zijn HLA 150.

Bij PA1HR's HLA 150 werden de trafo's ook te warm en daarom verving hij ze door een BN43-7051 type van mix 43. Een twee-tonen test toonde aan dat ook de vervorming door oververhitting aanmerkelijk verminderd was getuige het beeld op een analysator!

Het twee tonen beeld op de analysator na het aanbrengen van BN43-7051 trafo's in een HLA 150. 

 Het lijkt mij een goed idee om ook in een HLA 300 de trafo's te vervangen door mix 43 types!

 INPUT SWR

De SWR aan de ingang van dit geteste apparaat kon nog iets (fig») verbeterd worden door een extra condensator van 240 pF parallel te monteren aan C50 (620 pF) bij T4 en C55 (620 pF) bij T5. RM Italy heeft kennelijk ook met die waardes geëxperimenteerd, want in Versie 2.00 is dat gewijzigd.

Qua zendvermogen is het verschil tussen aansturen met 10 W of 20 W niet noemenswaardig en al vrij snel wordt het compressiepunt bereikt. Een efficiënte werking met een schoon signaal wordt bereikt met een ingeschakelde speech processor en door te sturen met maximaal 10 W. Met 10 W stuurvermogen was de opgenomen stroom op één band ongeveer 45 A, op de andere banden was dat lager.

VERSIES
HLA 300 version 1.0
HLA 300 version 1.20
HLA 300 version 2.00
BLA 300 version 1.0

c