HY-POWER TRANSVERTER HX-240 (OPKNAPBEURT)
Click on flag for Eng version 

 14-aug-2020

  
Dit werd in 2019 op eBay aangeboden.  

INLEIDING

De fabrikant TOKYO HY-POWER heeft veel mooie HF/VHF versterkers met buizen en transistors gemaakt, maar ook andere apparatuur zoals in 1990 een HX-240 transverter. Deze converteert een 2 m signaal naar de vijf pré WARC amateurbanden. Door de destijds economische malaise is de fabrikant in 2013 falliet gegaan. Oorspronkelijk was het een in 1975 door JA1DJW opgerichte fabriek gericht op produktie voor amateur radio.
De technische opzet van zo'n HX-240 heeft altijd mijn belangstelling gehad, maar het was niet rendabel om daarvoor het apparaat aan te schaffen tot de boven afgebeelde HX-240 op eBay aangeboden werd. Gezien het uiterlijk waren er niet zoveel bieders, zodat het in mijn bezit kwam.

MANUAL EN SCHEMA'S

Omdat het een oud toestel is, vindt men er weinig technische informatie over en zelfs op de oorspronkelijke site van TOKYO HY-POWER ontbreekt het model model HX-240! Manuals en schema's op het Internet blinken niet uit op het gebied van scherpte of leesbaarheid, daarom is het een en ander zo goed mogelijk in dit artikel verwerkt.
Hierna zijn de desbetreffende schema's afgebeeld en de rest van de manual kan men via de volgende links oproepen:
Page 01, Page 02, Page 1, Page 2, Page 3, Page 4, Page 5, Page 6, Page 7, Page 8, Page 9

 
Main Unit. 

PA Unit

LPF Unit.

Circuit Unit.

Main and PA unit.

LPF unit.

TRANSVERTER HX-240

De werking is kort gezegd als volgt: het signaal van een kristaloscillator wordt verdubbeld, gefilterd en gemengd met het signaal uit de 2m zender, gefilterd en daarna versterkt: b.v. 144 - (2 × 70.250) = 3.5 MHz.

De transverter werd zonder voedingskabel geleverd en ik heb me op het Internet suf gezocht om te achterhalen welk type connector er gemonteerd was.  Iemand op een forum zocht dat ook, maar heeft nooit uitsluitsel gekregen.
Ten einde raad werd bij Conrad via hun afbeeldingen iets gezocht en besteld dat niet al te groot was, zodat het eventueel met wat extra mechanische arbeid gemonteerd kon worden, het is type BN 227313 van MODELCRAFT. De verrassing was groot toen de bestelling geleverd werd, want het had dezelfde vorm als het origineel en dat bespaarde een hoop werk.

Een vorige eigenaar heeft op deskundige wijze 2 kristallen vervangen met 59.000 MHz en 69.000 MHz en de drukknop voor de voorversterker gebruikt om de CB band in te schakelen.

Als je zo'n onooglijk uitziend apparaat aanschaft, is het maar de vraag hoe de toestand van het innerlijk is, maar dat zag dat er bijna maagdelijk uit.

DIODE D301

Na een grondige schoonmaakbeurt werd de HX-240 getest. Het leek allemaal goed te werken, maar het zendvermogen was minder dan verwacht en het COX/VOX systeem werkte niet. Het lag aan een defecte germanium diode D301 op de LPF unit.
Het repareren daarvan is nogal een klus; de print moet omgekeerd worden en dan komt de tegenslag, want het grootste gedeelte van de sporenzijde is afgeschermd met een aangesoldeerde metalen afscherming.
Gelukkig kon dat anders opgelost worden, door een aansluitdraad van de afgeknipte D301 als soldeerpunt voor de nieuwe didode te gebruiken met als andere soldeerpunt een draad van diode D305.

Zonder verdere afregeling met 10 W uit een 2 m transceiver was het zendvermogen:

TRANSISTOR Q414

Na ongeveer 3 - 5 minuten schakelde het relais RL301 spontaan over op zenden. Dat wordt in eerste aanleg aangestuurd door Q414. Het heeft enige tijd geduurd voordat de fout gevonden was. Het bleek de lekkende transistor Q414 (2SC2603E) te zijn. Eigenlijk waren deze transistor en elco C507 verdacht. Het merkwaardige is dat de uitgesoldeerde transistor in orde leek te zijn bij een meting met een goedkope Chinese LCR-T5 componenten tester. Kennelijk begon het lekken in de originele schakeling pas na het opwarmen door de 8.0 V voedingsspanning terwijl de tester werkte met een spanning van 3.91 V en daarmee had de transistor een hFE = 279. Dat was een misleidend goed resultaat! Nu de boosdoener eindelijk gevonden was, werd een BC547 gemonteerd en voor de zekerheid ook condensator C507 vervangen. Let op dat de BC547 een andere aansluiting heeft dan de originele transistor.

Het beschadigen van Q414 heeft mogelijk te maken met het defect raken van diode D301 in het verslag hierboven. Een vorige eigenaar heeft waarschijnlijk met 10 W gestuurd, terwijl de interne schakelaar op 2.5 W stond?

 

DIODE D102

Als de transverter intensief gebruikt wordt, loopt vooral het zendvermogen op de op de 80 m band terug. Dat komt grotendeels door het opwarmen van diode D102 (1N4002). Daardoor verandert de instelling van driver transistor Q102 en neemt de versterking af. Verder wordt het ferriet van de uitgangstransformator T104 behoorlijk warm en dat heeft kennelijk ook invloed op het zendvermogen van die band.
Door koelen van het gebied rond D102 blijft de output stabieler. Daarom is D102 vervangen door een transistor met een TO-220 behuizing zodat de collector direct op het chassis gemonteerd kan worden. De basis-collector overgang wordt als diode gebruikt en omdat de collector aan massa zit, blijft de "diode" stabieler.
De transistor is het type SD335 waarvan er bij mij nog een voorraad was, maar het is gelijk aan het type BD135/137/139.
Voor de montage wordt één kant van diode D102 losgeknipt en aan de andere kant de draad naar de basis van de TO-220 transistor gesoldeerd.
Het blijkt nu dat het zendvermogen op de vijf banden dichter bij elkaar komt te liggen.

SCHAALVERLICHTING

Als men toch al bezig is kan het net zo goed met een schaalverlichting uitgebreid worden en de kast van een nieuwe (hamerslag) laklaag voorzien.

Een afgeplatte LED werd linksonder tegen de meter gemonteerd. Er was geen plaats boven de meter, tenzij men een platte LED uit een of andere lamp of armatuur verwijderd. Monteert men de LED aan de rechterkant van de meter, dan zal het schijnsel de LED van de "ON AIR" en andere waarschuwingsverlichtingen verstoren.

ARTIKEL IN ELECTRON

PA1RF berichtte mij dat er over deze HX-240 een artikel in ELECTRON heeft gestaan en stuurde ook een kopie mee. Dat kwam goed van pas want een paar weken eerder had ik veel jaargangen van het blad in de papier kliko gedaan in het kader van een shack opruimactie.
Zie voor het artikel deze PDF kopie: ELECTRON HX-240