PAØFRI's GAMMA MATCH VUISTREGEL VOOR EEN DIPOOL ANTENNE
 Eng version click on flag

Er moet nog meer onderzoek gedaan worden of mijn gedachtengang wel klopt.

 
Gamma Match

INLEIDING

Als men op internet zoekt naar een eenvoudige formule om een gamma match (GM) te maken, wordt men getrakteerd op een ellenlang wiskundige betoog of benadering van dit aanpassingssysteem. In alle artikelen die ik over dit onderwerp kon vinden stond nergens een praktisch werkend model gebaseerd op al dat wiskundige gedoe.
Het gevolg is dan ook dat in alle door zendamateurs gepubliceerde artikelen de GM het resultaat is van experimenten om een lage SWR te verkrijgen.

GAMMA MATCH (=GM) VERKORT ANTENNEDEEL

Een ander aspect is kennelijk nog niet 'ontdekt', althans er is nog geen publikatie door mij gevonden, is het feit dat een GM het desbetreffende deel van de antenne verkort! 
Als men de GM voor het gemak beschouwt als weerstand, dan wordt een deel van de antenne daarmee belast en daarom verkort. De GM zorgt ervoor dat de gewijzigde impedantie van de antenne aangepast wordt aan de 50 Ohm impedantie van de kabel. Kortom de GM is op deze plaats een echte antenne tuner dat het systeem in resonantie brengt. Echter de antenne zelf is niet meer resonant, maar neemt wel alle energie op. Om een perfecte SWR = 1 te verkrijgen moet men de GM afregelen in combinatie met het verlengen van het  antennedeel.
Een GM match wil nog wel eens de bandbreedte van een antenne verminderen, maar met deze afregeling heb ik daar nog niets van gemerkt.

DIPOOL

SWR 4m dipool.

(RigExpert AA-230Zoom) SWR bij de antenne.

(RigExpert AA-230 Zoom)   SWR met 6m coaxkabel.

(RigExpert AA-230Zoom)   SWR bij de antenne.

(RigExpert AA-230 Zoom)   SWR met 6m coaxkabel.

Het was precisie werk om de 4m dipool met de trimmer op SWR = 1 af te regelen. Bij het experimenteren kon zelfs SWR = 1.01 bereikt worden, maar even een tikje tegen de trimmer en je zat er al overheen. Daarom is het gebleven bij SWR = 1.1 gemeten met een RigExpert AA-230 Zoom analysator. Door deze geringe afwijking ziet men dat de coaxkabel al als impedantie transformator werkt en de resonantie na 6 m kabel iets verschoven is.

In een later stadium is het met 'Fingerspitzengefuhl' gelukt om meer naar het midden van de band op SWR = 1.02 af te regelen. Dat is duidelijk dichter bij een reëel voedingspunt van 50 Ohm, want met een 6 m lange coaxkabel veranderde de ingestelde frequentie niet. 
 

Een aantal voorbeelden van mijn experimenten met diverse antennes zijn hierboven afgebeeld. Men ziet dat voor een SWR = 1 het antennedeel verlengd moest worden.
Een van de methodes om vast testellen of bij mij een antenne wel of niet beter werkt is hiernaast (fig») afgebeeld. Je merkt al duidelijk dat met iets meer of minder dan SWR = 1 de Bird minder vermogen aangeeft.
Houdt er rekening mee dat mijn afgebeelde antennes als verticaal aan de nok op zolder hangen en dat de lengte van de antenne bij u anders kan worden, omdat bij mij omliggende objecten als antenne verkortende capaciteit (verkortingsfactor) kunnen werken.

VUISTREGEL GM

Op grond van mijn bevindingen werd een praktisch formule of vuistregel gevonden om een GM voor een dipool te maken:

l = 2L ÷ 12.5  (l = lengte gamma match; L = lengte antenne)
s = 2 × (D + d) (s = afstand gamma match met straler; D = diameter straler; d = diameter gamma match) 

Men berekent met de bekende formule de afmeting (L) van een dipool en maakt dan de GM. Vervolgens wordt met de trimmer of andere instelbare capaciteit de antenne op minimale SWR afgeregeld. Vermoedelijk zal dat niet precies op de gewenste frequentie zijn. Door nu de dipoolhelft stapsgewijs te verlengen en aan de trimmer te draaien kan men een SWR =1 bereiken waarbij het resonantiepunt symmetrisch ligt ten opzichte van de lagere en hogere frequenties.