LC tuner voor eindgevoede antennes

 

Regelmatig worden door nieuwelingen op HF gebied gevraagd welke tuner gebruikt kan worden om een draadantenne aan één einde te voeden.

ANTENNE

Bekommer u niet over de opstelling want veel antennes in ons land hangen ook te dicht bij andere objecten om enig richtingseffect te hebben. Als een antenne tekort is moet een antennetuner niet alleen voor aanpassing van impedantie zorgen, maar ook het ontbrekende deel van de antenne compenseren. Daarbij zijn de verliezen in een ATU groter dan de energie die eventueel verloren gaat bij verlengen van de draad door ombuigen knikken, zigzaggen etc. Maak de draad zo lang mogelijk in de beschikbare ruimte. Een antenne moet zich ergens tegen "afzetten" en daarom is een tegenpool in de vorm van een ander metalen object noodzakelijk. Dat kan het metaal van uw CV zijn, of een draad onder het "tapijt" in uw shack, maar beter is een draad buiten op de grond of spade diep in de grond.

LC TUNER

 

Om ervaring op te doen kan men het beste beginnen met een zelfgemaakte («fig») LC tuner. Dat type heeft het meeste rendement met de minste onderdelen. Het maken kan met eenvoudige middelen. Met het zelfgebouwde apparaat doet men ervaring op en men heeft de tijd om eventueel eens rustig om te zien naar betere, meer robuuste componenten of een ander type ATU.

De systemen van figuur c en d zijn ook heel geschikt en in de praktijk is een kleinere capaciteit nodig dan met de figuren a en b.

 

 

 

Omdat er waarschijnlijk nog geen rolspoel aanwezig is, kan dat min of meer nagebootst worden door een spoel (foto) met 12 windingen, 11 taps en een 11 standen schakelaar. De foto dient slechts als voorbeeld want daar werden de aftakkingen na 2 of 3 windingen gemaakt. De diameter van de spoelvorm kan men zelf kiezen, maar een gunstig formaat heeft men met 25 mm witte of 32 mm grijze PVC pijp.

 

Een 2de spoel (en eventueel een 3de of meer) is even groot, heeft geen taps maar een twee standen schakelaar waarmee de spoel wel of niet kortgesloten wordt. Als de zelfinductie van het geheel nog te klein is, moeten er meer spoelen in serie geschakeld worden.

Voor de variabele condensator is het type (fig») uit een oude radio zeer geschikt. Afhankelijk van de aan te passen impedantie kan zo'n type 100–400 W aan. Een schakelaar geeft de mogelijkheid om naar keuze de condensator parallel over de uitgang of ingang te plaatsen. Meestal wordt naar een hogere impedantie getransformeerd waarbij de schakelaar staat in de positie volgens de tekening.

Als er bij een bepaald antennesysteem te weinig afstemcapaciteit is, moet er een vaste condensator parallel ingeschakeld worden.

 

Zonder rolspoel is het soms niet mogelijk om SWR = 1 te verkrijgen. Dan is er een tweede condensator («fig) nodig en de afstemkring wordt dan een Collins of Pi filter genoemd.

 

 

Wat vaak ook goed werkt is mijn ontwerp FRI-Match in combinatie met een 1 ÷ 4 coax balun.